Dokumenty szkolne

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM

DORADZTWA ZAWODOWEGO

w Zespole Szkolno-Przedszkolnym

w Cedyni

rok szkolny 2024/2025

 

Podstawy prawne dotyczące realizacji doradztwa zawodowego w szkole:

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021r. poz. 1082, z póź. zmianami), art. 26 a, art. 109;
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej  z dn. 12 lutego 2019r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2019r. poz. 325);
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 3 kwietnia 2019r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2019r. poz. 639);
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017r. poz. 1643);
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416);

 

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) został opracowany w oparciu o wyżej wymienione akty prawne oraz publikacje Ośrodka Rozwoju Edukacji (ORE).

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę, podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych – zaplanowanych na cały cykl kształcenia – zostają określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy. Przygotowując WSDZ, szkoła uwzględnia swoje potrzeby, możliwości i doświadczenia.

Szybko następujące zmiany na rynku pracy i w życiu społecznym wymuszają potrzebę wsparcia uczniów w procesie samookreślenia, samodoskonalenia i świadomego planowania własnej kariery zawodowej oraz poznawania siebie i świata przez całe życie.

Działania wewnątrzszkolnego sytemu doradztwa zawodowego umożliwiają:

• uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego;
• wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez dzieci decyzji edukacyjno-zawodowych;
• wzbogacenie oferty szkoły i jej promocję w obszarze działań z zakresu doradztwa zawodowego;
• przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz WSDZ oraz określenie zakresu ich odpowiedzialności;
• zaplanowanie działań w cyklu kształcenia.

 

Sprawnie funkcjonujący system doradztwa zawodowego dzięki zaangażowaniu wszystkich osób realizujących zadania z doradztwa zawodowego daje efekt synergii.

Przygotowany dokument WSDZ zapewnia ciągłość działań doradczych, służy wskazaniu korelacji między tymi działaniami i procesami dydaktyczno-wychowawczymi w szkole.

 

Cele realizacji orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego w szkole podstawowej:

• Celem orientacji zawodowej w klasach I–III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.
• Celem orientacji zawodowej w klasach IV–VI jest poznawanie własnych zasobów, zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji.
• Celem doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.

Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole podstawowej są kierowane do trzech grup adresatów:

• uczniów,

• rodziców,

• nauczycieli.

 

Doradztwo zawodowe jest realizowane:

• w klasach I-VI oraz VII – VIII szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego,
• w klasach VII i VIII szkół podstawowych na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego,
• we wszystkich klasach w szkole podstawowej - na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
• we wszystkich klasach w szkole ponadpodstawowej na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem;
• we wszystkich klasach w szkole podstawowej - w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach organizowanych u pracodawców, w szkołach realizujących kształcenie zawodowe lub w placówkach kształcenia ustawicznego i centrach kształcenia zawodowego.

 

Na każdy rok szkolny w szkole opracowuje się program realizacji doradztwa zawodowego, uwzględniający wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego.

Program realizacji doradztwa zawodowego określa:

1) działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym:

a) tematykę działań,

b) oddziały, których dotyczą działania,

c) metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami,

d) terminy realizacji działań,

e) osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań,

2) podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań,

- z uwzględnieniem potrzeb uczniów i rodziców oraz lokalnych lub regionalnych działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

Program realizacji doradztwa zawodowego opracowuje doradca zawodowy albo inny nauczyciel lub nauczyciele odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego w szkole, wyznaczeni przez dyrektora szkoły (roczny plan może zostać opracowany przez:  zespół ds. doradztwa zawodowego).

Dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza program realizacji doradztwa zawodowego.

 

Propozycje działań kierowanych do uczniów w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego:

• udzielanie porad i konsultacji indywidualnych (szczególnie uczniom z trudnościami w podjęciu decyzji, uczniom o szczególnych potrzebach edukacyjnych, uczniom z problemami zdrowotnymi i niepełnosprawnym, z trudną sytuacją rodzinną, po traumatycznych przejściach itp.);
• prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych;
• pomaganie uczniom w przygotowywaniu teczek „portfolio”;
• aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych;
• prowadzenie kół zainteresowań;
• organizowanie w szkole spotkań z przedstawicielami różnych zawodów;
• stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. ,,Festiwal Perspektyw” o charakterze zawodoznawczym, ,,Dni otwarte” w szkołach ponadpodstawowych;
• umożliwianie udziału uczniów klas VIII w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych w ich szkole podstawowej;
• umożliwienie udziału uczniów w spotkaniu na temat praktyk uczniowskich z przedstawicielem Cechu Rzemiosł Różnych;
• zorganizowanie dla uczniów klas VIII spotkania z pracownikiem Referatu Edukacji Starostwa Powiatowego w Raciborzu w sprawie elektronicznego naboru;
• informowanie o aktualnej ofercie edukacyjnej w szkołach ponadpodstawowych, terminach i zasadach rekrutacji do klas I szkół ponadpodstawowych;
• umożliwienie uczniom udziału w spotkaniach z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek edukacyjno-zawodowych); 
• organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyjnych rozwiązań – ludźmi, którzy odnieśli sukces zawodowy);
• organizowanie wycieczek zawodoznawczych;
• stwarzanie uczniom klas VII–VIII możliwości udziału w ramach zajęć edukacyjnych w zajęciach u pracodawców lub w praktycznych zajęciach i lekcjach otwartych w szkołach ponadpodstawowych – zgodnie z ich zainteresowaniami i potrzebami;
• umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez stronę internetową szkoły, tablice informacyjne, e-dziennik;
• organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w świetlicy szkolnej, w salach edukacji wczesnoszkolnej;
• organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym, np. konkursy, festiwale i prezentacje zawodów;
• udostępnianie materiałów multimedialnych ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych;
• prowadzenie projektów edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym.

Propozycje  działań kierowanych do nauczycieli, wychowawców, specjalistów w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego:

• umożliwienie udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego;

• prowadzenie lekcji otwartych;
• zwoływanie szkoleniowych posiedzeń rady pedagogicznej;
• organizowanie wizyt studyjnych w firmach;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami lokalnego rynku pracy;
• udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego;
• wspieranie w realizacji zadań z doradztwa zawodowego.

Propozycje działań kierowanych do rodziców w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego:

• organizowanie grupowych spotkań dla rodziców o charakterze informacyjno-doradczym z doradcą zawodowym w szkole (np. dotyczących wskazówek jak pomóc nastolatkom w wyborze zawodu i szkoły, na temat oferty edukacyjnej w szkołach ponadpodstawowych, o zasadach i terminach rekrutacji do szkół ponadpodstawowych, sytuacji na rynku pracy);
• organizowanie spotkań z przedstawicielami firm i instytucji działających na lokalnym rynku pracy;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych;

• organizowanie spotkań na temat elektronicznego naboru do klas I szkół ponadpodstawowych;

• prowadzenie indywidualnych konsultacji dotyczących decyzji edukacyjno-zawodowych uczniów;
• informowanie o ,,Dniach otwartych”
• udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: stronę www szkoły, tablice informacyjne, e-dziennik);
• włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.

W szkole podstawowej w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej:

• dyrektor,
• nauczyciele wychowawcy,
• nauczyciele przedmiotów (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej),
• nauczyciel-wychowawca w świetlicy szkolnej,
• nauczyciel-bibliotekarz,
• specjaliści m.in. pedagog szkolny, psycholog szkolny, pedagog specjalny, doradca zawodowy,
• oraz inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka szkolna.

 

Zakresy działań z obszaru doradztwa dla poszczególnych osób i forma organizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego:

 Dyrektor szkoły:

• odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ;
• wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi;
• zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć z orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
• organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego poprzez planowanie i przeprowadzanie działań mających na celu poprawę jakości pracy placówki w tym obszarze.

 

 Doradca zawodowy:

• określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
• prowadzi zajęcia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego oraz zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
• wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym (określonych w programie realizacji doradztwa zawodowego);
• prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów;
• systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym;
• planuje, koordynuje, monitoruje i prowadzi ewaluację oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami (w ramach WSDZ);
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
• organizuje współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły podnoszącą efektywność prowadzonych działań związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z dyrektorem szkoły, realizując zadania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym;
• wspólnie z zespołem (we współpracy z nauczycielami, w tym wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologiem lub pedagogiem) przygotowuje program realizacji doradztwa zawodowego oraz koordynuje jego realizacją;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym;
• współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami działającymi na rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego.

 

Wychowawcy:

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
• włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
• realizują tematy związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych;
• wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej;
• współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

Nauczyciele (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej):

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego;
• współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizowania zajęć z orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;
• przygotowują uczniów do udziału w konkursach np. zawodoznawczych;
• prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe;
• organizują w sali edukacji wczesnoszkolnej kąciki zawodoznawcze;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

Specjaliści:

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• włączają treści z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego w prowadzone przez siebie zajęcia dla uczniów;
• współpracują z wychowawcami klas w ramach realizowania działań z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego dla uczniów;
• włączają się w proces podejmowania przez uczniów decyzji edukacyjnych i zawodowych (informacje dotyczące ucznia wynikające z pracy specjalisty);
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

 

Nauczyciele - wychowawcy w świetlicy szkolnej:

• włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej;
• organizują w sali świetlicy szkolnej kąciki zawodoznawcze;
• rozpoznają i wspierają w rozwoju zdolności i uzdolnienia uczniów;
• wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;
• udzielają uczniom informacji o możliwościach korzystania z usług doradcy zawodowego.

Nauczyciel - bibliotekarz:

• współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• opracowuje, aktualizuje i udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego;
• włącza się w organizowane przez szkołę i instytucje zewnętrzne wydarzeń z zakresu doradztwa zawodowego.

 

Inne osoby zatrudnione w szkole. np. pielęgniarka:

• współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów;
• organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków adekwatnych do zawodów wybieranych przez uczniów.

 

Zakresy czynności dla poszczególnych osób angażujących się w realizowanie WSDZ w szkole mogą ulegać modyfikacjom zgodnie ze zmianami koncepcji pracy szkoły.

 

Zasoby materialne przydatne w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym:

Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w specjalnie przeznaczonej do tego sali lub innej sali, w której znajduje się komputer z dostępem do Internetu oraz rzutnik multimedialny. Doradca zawodowy ma zapewniony dostęp do pracowni komputerowej w celu prowadzenia zajęć grupowych. Uczniowie mają dostęp do komputerów, na których zainstalowane są programy edukacyjne np. w sali informatycznej lub w bibliotece. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu (doradztwo indywidualne) odbywają się w gabinecie lub sali z dostępem do Internetu dla doradcy zawodowego oraz dla uczniów.

Wyposażenie doradcy zawodowego stanowią:

• biblioteczka z materiałami i publikacjami dla uczniów, dla nauczycieli i rodziców (np. przewodniki po zawodach, teczki informacji o zawodach, poradniki, materiały zawodoznawcze, ulotki, broszury, klasyfikacja zawodów i specjalności itp.);
• sprzęt do ekspozycji materiałów drukowanych (tablice informacyjne, regały na książki, stojaki na ulotki itp.);
• sprzęt do powielania materiałów informacyjnych (np. drukarka, kserokopiarka);
• zbiory informacji drukowanych (informatory, ulotki, czasopisma specjalistyczne, itp.);
• zbiory informacji multimedialnych (filmy, płyty CD, programy komputerowe itp.);
• materiały wspomagające pracę doradcy i nauczycieli: ankiety, kwestionariusze, scenariusze zajęć itp.;
• materiały biurowe i inne niezbędne do realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, np. karty do flipcharta, markery;
• tablice (flipchart, ścienna, magnetyczna, tablica multimedialna).

Sojusznicy – sieć współpracy:

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wsparcie merytoryczne dla szkoły mogą stanowić: poradnia psychologiczno-pedagogiczna, placówki doskonalenia nauczycieli, biblioteki pedagogiczne, szkoły programowo wyższe, placówki i centra kształcenia praktycznego, instytucje rynku pracy, w tym urząd pracy i ochotniczy hufiec pracy, pracodawcy, organizacje pracodawców, cech rzemiosł różnych, kuratorium oświaty, urząd marszałkowski, starostwo powiatowe, urząd miasta, urzędy gmin, Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE), Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych RP,  organizacje pozarządowe, a także  inne podmioty, które mogą być partnerami w realizacji działań z zakresu doradztwa zawodowego (np. fundacje, stowarzyszenia, organizacje). W zależności od specyfiki szkoły, jej potrzeb i możliwości, a także otoczenia społeczno-gospodarczego nawiązuje ona kontakty, tworzy sieć współpracy z podmiotami, które angażują się w działania z zakresu orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego.

 

Monitoring i ewaluacja wewnętrzna WSDZ:

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego oraz roczny plan doradztwa zawodowego są monitorowane. Za monitoring odpowiada bezpośrednio doradca zawodowy. Monitoring stanowi podstawę do okresowej ewaluacji i koniecznych modyfikacji WSDZ. Dyrektor, po konsultacji z doradcą zawodowym, ustala sposoby, zasady i harmonogram oraz obszary prowadzenia monitoringu i ewaluacji. Ewaluacja przeprowadzana jest w formie wybranej przez szkołę: co roku lub po całym cyklu kształcenia. Rada pedagogiczna, rodzice uczniów, osoby i instytucje z otoczenia gospodarczo-społecznego są informowani o realizacji doradztwa zawodowego w szkole. Działanie to ma charakter informacyjny, a także promujący szkołę i pracę doradcy zawodowego oraz osób zaangażowanych w zadania z doradztwa zawodowego.

 

 

Załącznik nr 1

(Na podstawie opracowania ORE):

 

Słownik pojęć:

Działania związane z doradztwem zawodowym – ogół zaplanowanych
i systematycznych działań podejmowanych przez szkołę, których celem jest przygotowanie i wspieranie uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych.

Działania te obejmują m.in. zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, działania skierowane do rodziców i nauczycieli, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym.

Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego – zajęcia grupowe organizowane dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, których wymiar określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019r, poz. 639).

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – zajęcia indywidualne i grupowe prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Orientacja zawodowa – ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas I–VI szkoły podstawowej pozytywnych i proaktywnych postaw wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy.

Doradztwo zawodowe – uporządkowane i zaplanowane działania mające na celu wspieranie uczniów klas VII–VIII szkoły podstawowej w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych, a także zawodowych.

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) – celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez daną szkołę lub placówkę.

 

Załącznik nr 2

 (Na podstawie Rozp. MEN z dn. 12 lutego 2019r. w sprawie doradztwa zawodowego):

 

 

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO

DLA KLAS I-VI SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

 

A. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkół podstawowych

 

1. Poznanie siebie

Uczeń:

          1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

          1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

          1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

          1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

          1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

 

  2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

          2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje     podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

          2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

          2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

   B. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkół podstawowych

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

 

 2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

 

Załącznik nr 3

(Na podstawie Rozp. MEN z dn. 12 lutego 2019r. w sprawie doradztwa zawodowego):

 

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO

DLA KLAS VII – VIII SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7 dokonuje autoprezentacji;

2.8 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.